Przyjmowanie nowych pracowników oznacza, że nasza firma się rozwija. Więcej zamówień i zleceń wymaga większej ilości rąk do pracy. Koszty rosną, ale znacznie szybciej rosną przychody. Taki stan rzeczy oznacza postęp, który jest celem każdego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą. W praktyce, o ile taki stan rzeczy w ogóle nastąpi, to niestety nie może trwać wiecznie. Moim zdaniem w każdym przedsiębiorstwie notowane są długie okresy stagnacji, kiedy wszelki rozwój zostaje wyhamowany. Jeszcze gorzej jest w sytuacji kiedy następuje regres, czyli liczba zleceń i zamówień zdecydowanie spada, a koszty pozostają niezmienne i zaczynają swoją wartością niebezpiecznie dorównywać przychodom. Taki scenariusz może dotknąć każdego niezależnie od tego, czy jest właścicielem fabryki, bądź prowadzi kancelarię adwokacką. W takiej sytuacji jednym z najprostszych wyjść jest zwolnienie pewnej liczby pracowników.
Rozwiązanie umowy o pracę
Pierwszym krokiem do zwolnienia pracowników jest oczywiście wytypowanie odpowiednich osób, które albo nie spełniają w pełni oczekiwań pracodawcy, pracują najmniej efektywnie bądź po prostu mają najkrótszy staż pracy. Na pewno nie jest to zadanie łatwe, ale autor niniejszego artykułu jest zdania, że jest to rzecz indywidualna, a każdy przedsiębiorca powinien przy takiej okazji kierować się swoim instynktem biznesowym i najlepiej jest w stanie zrozumieć czego wymaga dobro jego firmy.
Kolejnym krokiem jest sporządzenie odpowiedniego dokumentu, który spowoduje, że umowa o pracę zostanie rozwiązania. Pracodawca ma w tym zakresie możliwość wyboru aż trzech wariantów. Po pierwsze umowa o pracę może zostać rozwiązana na mocy porozumienia stron. W ten sposób rozstanie z pracownikiem jest co do zasady najmniej nerwowe, a nadto pracodawca ma w sumie znaczną pewność, że pracownik nie będzie przeciwko niemu występował z żadnymi roszczeniami w związku z rozwiązaniem stosunku pracy. Rozwiązanie umowy następuje w momencie złożenia oświadczeń woli obu stron stosunku pracy (pracownika oraz pracodawcy, lub osoby uprawnionej do reprezentacji pracodawcy) pod spisanym porozumieniem, w którego treści strony zawarły wolę rozwiązania stosunku pracy.
Innym sposobem zwolnienia pracownika jest złożenie mu oświadczenia o rozwiązaniu stosunku pracy. Z formalnego punktu widzenia pracodawca musi złożyć pracownikowi pisemne oświadczenie, z którego będzie wynikała chęć zakończenia stosunku pracy. Istotną różnicą wobec rozwiązania umowy o pracę za porozumieniem stron jest to, że wypowiedzenie umowy o pracę jest czynnością jednostronną. Oznacza to, że pracodawca nie musi pytać o zgodę pracownika, któremu chce wypowiedzieć umowę o pracę. Pracodawca musi jedynie zatroszczyć się o doręczenie pracownikowi oświadczenia. Oczywiście oświadczenie to powinno spełniać wszystkie formalne warunki wskazane w kodeksie pracy.
Roszczenia pracownika
Bardzo istotne jest to, żeby rozwiązać umowę o pracę w sposób prawidłowy i zgodny z kodeksem pracy, a także innymi przepisami (np. zawartymi w ustawie o tzw. zwolnieniach grupowych). Naruszenie przepisów o wypowiadaniu umów o pracę może skutkować zasądzeniem od pracodawcy na rzecz pracownika odszkodowania lub nawet nakazanie przywrócenia go do pracy i zapłaty wynagrodzenia za czas trwania procesu.