Tłumaczenia ustne są to wszystkie czynności ułatwiające komunikację języka mówionego lub migowego między określoną grupą ludzi, którzy nie posługują się tym samym docelowym językiem. Różnica między tłumaczeniami ustnymi, a pisemnymi jest taka, że te pierwsze zachodzą w chwili obecnej pozwalając słuchaczowi lub osobie zaangażowanej w dyskusję lub dialog bieżące śledzenie zmieniającej się konwersacji rozszerzając jego informacje wykładniczo. Tłumaczenia pisemne dotyczą tylko i wyłącznie sfery tekstowej poczynając od różnego rodzaju umów, not prywatnych po umowy międzynarodowe. Tłumaczenia ustne należą do najpowszechniejszych form tłumaczeń skutkuje to, zatem wciąż dużym zapotrzebowaniem na profesjonalne usługi zawodowych tłumaczy praktycznie w każdym środowisku.
Umiejętność adekwatnego przekazywania treści mówionej między uczestnikami rozmowy jest zdolnością wypracowywaną latami. Dzieje się tak z prostego faktu, ze pewne naleciałości językowe, sposób wysławiania, styl mowy danej grupy społecznej z określonego środowiska oraz szereg innych czynników powoduje, że język mówiony nie jest czymś stałym. Jest to twór, który ustawicznie ewoluuje mimo tego, że funkcjonuje w oparciu o określone formalne reguły gramatyczne. Często przedłożenie wiadomości z jednego języka na drugi jedynie w poprawnej gramatycznej formie jest zwyczajnie niemożliwe – ponieważ tłumaczona wypowiedź traciłaby zupełnie sens oraz spójność merytoryczną. Dzieje się tak, dlatego, że pewne sformułowania, słowa – zasadniczo pojęcia posiadają zupełnie inne wartościowanie, nacechowanie emocjonalne oraz konotacje w zależności od języka.
Dana maniera językowa może powodować, że określone zdanie w jednym języku będzie traktowane przez osoby nim się posługujące, jako pozytywne oraz na przykład z lekkim podtekstem humorystycznym. Z kolei przetłumaczenie ustne tego samego zwrotu według zasad gramatycznych, choć poprawne na inny język okaże się niezrozumiałe, a docelowa intencja zatarta. Dlatego praca zawodowego tłumacza dokonującego tłumaczenia ustnego jest tak istotna, musi on być cały czas czuły na zmieniające się trendy społeczne oraz ewoluujące naleciałości językowe, jeśli chce w sposób profesjonalny oddać nie tylko treść, ale również całe zaplecze ideowe przekazywanej wiadomości. Nie jest to na tyle niezbędne w przypadku dokonywania tłumaczeń ustnych na gruncie indywidualnym – na przykład między znajomymi, lecz nabiera wyjątkowej wagi w przypadku prowadzenia rozmów handlowych lub też spotkań politycznych.