Akronim CMR oznacza Convention relative au contrat de transport international de Marchandise par Route, czyli konwencję dotyczącą transportu międzynarodowego towarów zgodnie z traktatem. List przewozowy CMR jest międzynarodowym listem przewozowym, który pozwala na oznaczenie przewożonych towarów w sposób zrozumiały dla pracowników na przejściach granicznych oraz dla urzędu celnego.
Jest niezwykle ważne, aby list przewozowy CMR został poprawnie i szczegółowo wypełniony, ponieważ jest to najważniejszy dokument transportu międzynarodowego. To właśnie ten dokument stanowi pisemny dowód zawartej umowy między zleceniodawcą i zleceniobiorcą, jest gwarancją wykonania usługi transportowej oraz swoistym zabezpieczeniem interesów jednej i drugiej strony. W razie problemów lub niewywiązania się z obowiązków pozwala na dochodzenie swoich praw.
O prawach i obowiązkach wynikających z CMR
List przewozowy CMR jest bardzo szczegółowym dokumentem, bardziej szczegółowym niż w przypadku listu przewozowego w transporcie krajowym, a informacje w nim zawarte zostały ściśle określone w Konwencji CMR. Międzynarodowy list przewozowy musi zawierać takie informacje jak szczegółowe dane nadawcy oraz przewoźnika, a także datę i miejsca przyjęcia ładunków, miejsce docelowe, rodzaj przewożonych towarów, sposób ich zapakowania, ilość przewożonych towarów, wagę ładunków, koszty związane z przewozem, jak również instrukcje dla obsługi celnej oraz dokumenty niezbędne do odprawy celnej. Bardzo istotne jest, aby międzynarodowy list przewozowy zawierał także oświadczenie o podleganiu przepisom Konwencji CMR. List przewozowy CMR wypełniany przy transporcie międzynarodowy jest wydawany w 3 lub 4 identycznych egzemplarzach – jeden dla nadawcy, drugi dla kierowcy, trzeci dla firmy transportowej natomiast czwarty dla kontroli. Wszystkie egzemplarze wypełniane są przez nadawcę. List przewozowy warunkuje dla każdej z podanych stron prawa i obowiązki wynikające z Konwencji CMR. W przypadku nadawcy warto wspomnieć, że posiada on prawo do wydania takiej ilości listów przewozowych ile jest środków transportu lub ile rodzajów towarów będzie transportowanych. Nadawca ma również prawo decydowania i rozporządzania towarem, na przykład może zmienić miejsce dostarczenia towaru. W przypadku obowiązków i odpowiedzialności najistotniejsze jest, że to właśnie nadawca wypełnia dokumenty, dlatego na nim ciąży odpowiedzialność za ewentualne szkody lub koszty wynikające z nieprawidłowych lub niejasnych danych zawartych w liście przewozowym CMR. Dla firm transportowych odpowiedzialności wynikające z międzynarodowego listu transportowego dotyczą uszkodzenia towaru, jego całkowitego lub częściowego zniszczenia i zaginięcia oraz opóźnienia dostawy. Odstępstwem jest sytuacja, gdy wymienione szkody i utrudnienia wyniknęły z winy osoby uprawnionej. Natomiast prawa odbiorcy dotyczą możliwości wydania listu przewozowego oraz towaru od przewoźnika, a także możliwości dochodzenia swoich praw gdy towar dotarł do odbiorcy uszkodzony, niekompletny lub po czasie.
Najważniejsze funkcje listu przewozowego CMR to przede wszystkim ochrona prawna wszystkich stron oraz dowód zawarcia umowy i gwarancja wykonania zlecenia. Bez listu przewozowego niemożliwe jest wykonanie zlecenia i przeprowadzenie usługi transportowej. Dodatkowo, międzynarodowy list przewozowy pełni również rolę informacyjną i umożliwia wydanie kierowcy instrukcji i zaleceń, które powinien wypełnić.