Jedno z pojęć, które dość często pojawia się w zestawieniu z branżą usług transportowych to tranzyt. Jest to procedura, która umożliwia przetransportowanie przez terytorium jakiegoś państwa towarów zagranicznego pochodzenia.
Tranzyt jest procedurą, której celem i głównym założeniem jest poprawa swobody przepływu towarów, a także zniesienie barier celnych. Tranzyt jest nieodzownie związany z transportem międzynarodowym. Poniżej krótka charakterystyka procedury tranzytu.
Tranzyt – najważniejsze informacje
Tranzyt umożliwia przewóz towarów z jednego kraju do drugiego przez terytorium innego państwa. Jest on częścią procesu transportu ładunków między dwoma obcymi państwami, a samo pojęcie tranzytu odnosi się tylko do przejazdu przez terytorium kraju pomiędzy tymi państwami. Ważną kwestią jest fakt, że towary transportowane w ramach przewozu tranzytowego są zwolnione z celnych opłat przewozowych i nie podlegają polityce handlowej, mimo iż przewozy tranzytowe są regulowane prawnie przez Konwencję i Statut o wolności tranzytu, a także przez Konwencję o handlu tranzytowym krajów bez dostępu do morza. Procedura tranzytu powstała na mocy postanowień Unii Europejskiej i miała służyć zwiększeniu swobody i łatwości w transporcie międzynarodowym, również poprzez zniesienie barier celnych na terenie Unii Europejskiej.
Wyróżnia się dwa podziały tranzytu. Pierwszy z nich to podział na tranzyt bezpośredni i pośredni. Bezpośredni tranzyt oznacza przewóz towarów z kraju A do kraju B przez terytorium znajdującego się pomiędzy nimi kraju C, bez prawa do zatrzymywania się w kraju C na przeładunek, składowanie czy zmianę środka transportu. Natomiast o tranzycie pośrednim mówi się wówczas, gdy przewożone towary będą przez jakiś czas składowane na terenie kraju tranzytowego. Może to wynikać z konieczności podziału przewożonego towaru na mniejsze partie lub konieczności zmiany środka transportu.
Drugi podział tranzytu dzieli ten rodzaj przewozu towarów na wewnętrzny i zewnętrzny. Tranzyt wewnętrzny oznacza transport międzynarodowy towarów na obszarze celnym Unii Europejskiej. Kraj tranzytowy musi należeć do Wspólnoty Unii Europejskiej, żeby nie zmieniać statusu celnego transportowanych towarów. Cały transport ładunków wymaga tylko jednego dokumentu celnego. Co istotne, tranzyt wewnętrzny dopuszcza możliwość zmiany środka transportu, ale bez możliwości podziału towarów na mniejsze partie oraz bez możliwości doładowania innych towarów. Z kolei tranzyt zewnętrzny oznacza transport towarów na terenie nie tylko Unii Europejskiej, ale także innych państw, które nie należą do obszaru celnego UE.
W ramach tranzytu zewnętrznego przez obszar celny UE mogą być transportowane towary niewspólnotowe podlegające opłatom celnym oraz towary wspólnotowe, które podlegają środkom Wspólnoty UE nakładającym wymóg wywozu do krajów trzecich. Do tego rodzaju tranzytu i wywozu towarów potrzebne jest skompletowanie właściwych formalności celnych.